TEK PLAN ÇEKİMLER

En son bir örneğine “Gözlerindeki Sır” filminde rastladığım tek plan çekimleri, anlam ve anlatımın üst düzeye çıktığı, izleyicinin dikkat-zaman grafiğini yukarıya çıkaran ve sinemasal yoğunluğun oldukça fazlalaştığı sahneler olarak betimleyebilirim.

Çekim (shot), kameranın kayda girmesi ile kayıttan çıkma arasındaki kayda alınan kısa süreli görüntülerdir. Tek plan çekim (Long-take, long-taking) ise, bu kısa süreli görüntülerin daha uzun olanlarıdır. Farklı çekimlerden oluşan sahneler, tek plan çekim ile kesme yapmadan kayda alınabilir. Bazen bir-iki dakika süren çekimler olabildiği gibi tüm filmin tek plan çekildiği filmler de mevcuttur. Türk sinemasından 2008 yapımı Derviş Zaim’ in yönettiği “Nokta”, tek plan çekilen filme örnektir.

Sinemasal yoğunluğun çok üst seviyeye çıktığını daha önce belirtmiştim, bu üst düzey yoğunluğun arkasında zorluk, sabır ve meşakkat yatıyor. Özellikle hareketli sahnelerin, bir mühendis gibi tasarlanması gerekiyor. Sahne tasarımı dışında oyuncu yönetimi, ışıklandırma, görsel efektler ve çevresel faktörlerin de çok iyi analiz edilmesi gerekiyor. Düşünün ki, beş dakikalık çekimin son sahnelerine doğru yapılan bir hata tüm çekimin mahvolmasına sil baştan yeniden çekilmesine neden olmaktadır. Gerçekten çok büyük bir ustalık gerektiren bu sahnelerin örneklerine aşağıda bir göz atalım.

Children Of Men – Alfonso Cuaron

2006 yılında çekilen “Son Umut” filminde Cuaron, artık insan doğumların gerçekleşmediği ütopik bir ortamda maceranın içine bizi sürükler.  Filmde iki farklı yerde tek plan çekim bulunmaktadır. Dikkat edin kan üstünüze sıçramasın.

El Secreto De Sus Ojos – Juan Jose Campanella

2010 yapımı, o yılın en iyi yabancı film oscarını alan “Gözlerindeki Sır”, beş dakikalık tek plan stadyum sahnesiyle hafızalarda yer ediniyor. Bir yerden bu usta işi izlerken bir yerden de nasıl çekildiğine dair fikir üretmekten kendinizi alamayacaksınız.

Kill Bill Vol.1 – Quentin Tarantino

Tarantino’ nun alamet-i farikası Kill Bill’ in ilk filminde yer alan kanın su gibi aktığı The Crazy 88’s ile dövüş sahnesinden önce bize mekânı güzel bir şekilde gezdiriyor.

Atonement – Joe Wright

Kefaret filmi bir dram filmi olmasına karşın güzel bir savaş tasviri ortaya koyuyor. Aşağıda yer alan tek plan çekimle bu ortamı olağanüstü bir şekilde gözler önüne seriyor.

Tom Yum Goong - Prachya Pinkaew

2005 yapımı bu filmi izlememe karşın yazıma koymadan yapamadım. İzlediğim dört dakikalık videodan anladığım kadarıyla film salt aksiyona dayalı amatör işi gibi görünüyor fakat dövüş sahneleri ve çekim ustaca. Sesler ise atari oyunu gibi ama her ne kadar kötü görünse de tek planın etkisini yadsıyamayız.

Oldboy – Chan-wook Park

Bir intikam konulu film de Güney Kore sinemasından. İhtiyar Delikanlı, kaçırılıp 15 yıl bir hücrede tutulan ve sonrasında serbest bırakılan bir adamın kendini kaçıranlardan intikam almasını konu ediniyor. Konu intikam olunca doğal olarak dövüşler eksik olmuyor. Eline çekici alan kahramanımızla beraber başlıyor tek plan çekimimiz.

Kardeş Payı – Selçuk Aydemir

Hem bir dizi hem de Türk yapımı bir örnek vererek yazıyı sonlandıralım. Kamera arkası da olması fikir vermesi açısından faydalı olmuş. Maalesef videonun kaynağı silindiğinden görüntülenememektedir.