Çekim (shot), kameranın kayda
girmesi ile kayıttan çıkma arasındaki kayda alınan kısa süreli görüntülerdir.
Tek plan çekim (Long-take, long-taking) ise, bu kısa süreli görüntülerin daha
uzun olanlarıdır. Farklı çekimlerden oluşan sahneler, tek plan çekim ile kesme
yapmadan kayda alınabilir. Bazen bir-iki dakika süren çekimler olabildiği gibi
tüm filmin tek plan çekildiği filmler de mevcuttur. Türk sinemasından 2008
yapımı Derviş Zaim’ in yönettiği “Nokta”, tek plan çekilen filme örnektir.
Sinemasal yoğunluğun çok üst seviyeye çıktığını daha önce belirtmiştim, bu üst düzey yoğunluğun arkasında zorluk, sabır ve meşakkat yatıyor. Özellikle hareketli sahnelerin, bir mühendis gibi tasarlanması gerekiyor. Sahne tasarımı dışında oyuncu yönetimi, ışıklandırma, görsel efektler ve çevresel faktörlerin de çok iyi analiz edilmesi gerekiyor. Düşünün ki, beş dakikalık çekimin son sahnelerine doğru yapılan bir hata tüm çekimin mahvolmasına sil baştan yeniden çekilmesine neden olmaktadır. Gerçekten çok büyük bir ustalık gerektiren bu sahnelerin örneklerine aşağıda bir göz atalım.
Children Of Men – Alfonso Cuaron
2006 yılında çekilen “Son
Umut” filminde Cuaron, artık insan doğumların gerçekleşmediği ütopik bir
ortamda maceranın içine bizi sürükler.
Filmde iki farklı yerde tek plan çekim bulunmaktadır. Dikkat edin kan
üstünüze sıçramasın.
2010 yapımı, o yılın en iyi
yabancı film oscarını alan “Gözlerindeki Sır”, beş dakikalık tek plan stadyum
sahnesiyle hafızalarda yer ediniyor. Bir yerden bu usta işi izlerken bir yerden
de nasıl çekildiğine dair fikir üretmekten kendinizi alamayacaksınız.
Kill Bill Vol.1 – Quentin Tarantino
Tarantino’ nun alamet-i
farikası Kill Bill’ in ilk filminde yer alan kanın su gibi aktığı The Crazy 88’s
ile dövüş sahnesinden önce bize mekânı güzel bir şekilde gezdiriyor.
Atonement – Joe Wright
Kefaret filmi bir dram filmi
olmasına karşın güzel bir savaş tasviri ortaya koyuyor. Aşağıda yer alan tek
plan çekimle bu ortamı olağanüstü bir şekilde gözler önüne seriyor.
Tom Yum Goong - Prachya Pinkaew
2005 yapımı bu filmi izlememe
karşın yazıma koymadan yapamadım. İzlediğim dört dakikalık videodan anladığım
kadarıyla film salt aksiyona dayalı amatör işi gibi görünüyor fakat dövüş
sahneleri ve çekim ustaca. Sesler ise atari oyunu gibi ama her ne kadar kötü
görünse de tek planın etkisini yadsıyamayız.
Oldboy – Chan-wook Park
Bir intikam konulu film de
Güney Kore sinemasından. İhtiyar Delikanlı, kaçırılıp 15 yıl bir hücrede
tutulan ve sonrasında serbest bırakılan bir adamın kendini kaçıranlardan
intikam almasını konu ediniyor. Konu intikam olunca doğal olarak dövüşler eksik
olmuyor. Eline çekici alan kahramanımızla beraber başlıyor tek plan çekimimiz.
Hem bir dizi hem de Türk
yapımı bir örnek vererek yazıyı sonlandıralım. Kamera arkası da olması fikir
vermesi açısından faydalı olmuş. Maalesef videonun kaynağı silindiğinden görüntülenememektedir.
Yorumlar